Iedereen is van de wereld...

In Huancayo weten we het zeker: we slaan linksaf naar Lima om daar de bus te pakken richting Ecuador.
Na een paar heerlijke dagen rust en bezinning wordt dit plan al snel minder beslist. Verstand en gevoel voeren een innerlijke strijd en zoals zo vaak: onze intuïtie bepaalt de richting. We blijven in de bergen! We kiezen voor de route La Oroya, Cerro de Pasco, Huanuco. Dit betekent veel klimwerk en soms overnachten op grote hoogte. Na Huanuco zien we wel weer.

LA OROYA
Maagdelijk wit zijn de kalkbergen waar we voor La Oroya doorheen fietsen. Gestold gesteente aan beide kanten van een steeds hoger wordende vallei. Dit is een droomlandschap, zoals we nooit eerder hebben gezien.
Onze droom wordt ruw verstoord wanneer van het ene op het andere moment het wit verdwijnt onder grote bergen zwart mijnafval. Langs de kant van de weg werken mannen met gasmaskers op. Recht voor ons een tientallen meters hoge schoorsteen. Links een gigantisch mijncomplex. Daarachter doemt La Oroya op. Een bizarre ervaring. Een groter contrast is ondenkbaar. We realiseren ons nog niet goed waar we terecht zijn gekomen wanneer we het dorp in fietsen. Het lijkt een spookdorp, maar het is het niet, we zien immers net als overal kinderen en volwassenen op straat. Waarom dan toch dit gevoel? De ramen van ons hostal zijn volledig dicht getaped met plastic. Geen lucht lijkt hier beter, dan lucht van buiten.....
Soms realiseren we ons pas achteraf wat we gezien of ervaren hebben. Onze geest weigert te grote sprongen direct volledig te begrijpen en te plaatsen. Of we willen het (nog) niet weten. Liever blijven we nog even dromen. La Oroya is zo'n ervaring.
De feiten: La Oroya is één van de meest vervuilde plaatsen op de wereld. Bijna alle kinderen hebben meer dan 3 keer teveel aan lood in hun bloed. Gevolg: groeistoornissen en achterblijven van cognitieve ontwikkeling. Het bedrijf DOE RUN controleert in feite het leven van alle inwoners van het dorp. De mensen durven niet openlijk te protesteren tegen de gruwelijke aantasting van hun leefomgeving. Wie wel het lef heeft zich, ondanks de sterke sociale controle, te uiten over deze misstanden wordt gezien als een verrader. Het is ook een duivels dilemma: werk of gezondheid; economisch overleven of een gezonde leefomgeving...... (Toen de druk op DOE RUN toenam, dreigde het bedrijf te vertrekken, met als gevolg paniek in het dorp).
Achter onze gesealde ramen proberen we de slaap te vatten, maar we zijn klaarwakker.

DE HOOGVLAKTE VAN JUNIN
De stilte is hier soms oorverdovend. De horizon vervloeit met de lucht erboven. Pastelkleuren in een vrieslucht. Dan weer dreigende wolken, die we op kilometers afstand op ons af zien komen. Regen en hagel worden afgewisseld met zon. We fietsen, op weg naar Cerro de Pasco, 2 dagen op ruim 4100 meter over een hoogvlakte langs het meer van Junin. We zien en ervaren dat het hier overvloedig kan regenen. Om ons heen overal 'wetlands'. Hier spotten we voor het eerst vicuna's, de enige 'wilde' lamasoort (lama's en alpaca's zijn gedomesticeerd). Deze hoogvlakte charmeert met haar eigen ingetogen schoonheid, waar we ondanks de kou bijzonder van genieten.
Het uitbundige carnavaleske centrum van het dorpje midden op de hoogvlakte waar we lunchen kan niet sterker detoneren met z'n omgeving. Een 'prachtig' voorbeeld van hoe veel dorpscentra worden 'opgeleukt' met (vanuit ons perspectief ) bouwwerken die niet zouden misstaan in de Efteling. Niet alleen is dit in schril contrast met de natuurlijke omgeving; wanneer we de armoedige bebouwing eromheen zien vragen we ons af wie, welke keuzes maakt in deze gemeenschappen....

CERRO DE PASCO
Is een stad zonder hart een harteloze stad? Je zou het even denken wanneer we weer eens worden afgewezen bij een hotel. Het 'Gringo' is hier niet van de lucht en de aandacht voor ons lijkt hier meer gevoed door 'vreemd' dan vanuit de belangstellende, nieuwsgierige, hartelijke en open houding, die we elders vaak ervaren. Toch vinden we een hotel met een erg aardige eigenaresse, die letterlijk voor ons rent. Misschien is het ook de mistroostigheid van de stad en de omgeving die ons beeld anders kleurt. Om er te komen passeren we onze hoogste pas tot nu toe (4440 m). Open mijnbouw overheerst het beeld. Het regent (altijd), het hagelt en het is koud (5 graden). De stad ligt extreem hoog (4380 m., de hoogste stad van deze omvang op de wereld) en niet op de doorgaande route; geen toerist die het in zijn hoofd haalt hier te gaan overnachten. Het bedrijf Volcan heeft het hele stadshart opgekocht en vreet de stad nu van binnenuit op. Ook hier een uiterst ongezonde omgeving met vergelijkbare problemen als in La Oroya. We zijn in het armste deel van Peru en misschien wel het armste deel van Zuid Amerika (Lonely Planet). Er zijn door het parlement vastgestelde plannen om de hele stad 20 km verderop te herbouwen, maar de kosten daarvoor zijn enorm en dat belemmert tot nu toe de uitvoering van dat plan. In onze beleving zijn dit affectief en economisch verwaarloosde wingewesten (de helft van de Peruaanse export komt van de mijnbouw). De mensen hier staan in de 'overlevingsstand', waardoor organiseren en protesteren hier niet van de grond komt.

BLUBBERWEG, WATERWEG, WEG WEG.
Aardverschuivingen, modderstromen...
Koud, zo koud! De weg slingert door een onherbergzaam gebied naar beneden. Mistflarden en regen belemmeren het zicht, maar wat we zien, is prachtig. Watersluiers en watervallen langs de rotsen. Peilloze dieptes; de weg lijkt tegen de bergwand aangeplakt en stuurt ons in iedere denkbare windrichting. We raken ons gevoel voor richting volledig kwijt, maar gelukkig is er maar één weg en die moet ons 122 km verderop naar Huanuco brengen. Prachtig asfalt, waardoor we snel kunnen dalen in de hoop dat de temperatuur daardoor een omgekeerde beweging zal maken. Vandaag gaat die wetmatigheid echter niet op; het hemelwater komt van alle kanten. De weg wordt slechter en slechter. We passeren dorpjes, die de naam 'moddergat' verdienen. Dit is een moddergevecht tussen mens en natuur. Ergens passeren we de grens, waarop de weg meer onverhard dan verhard is. En dan opeens: stop! Een modderlawine verspert de weg. Op het eerste gezicht denken we met het nodige kunst en vliegwerk wel aan de overkant te kunnen komen, maar we gaan twijfelen wanneer we zien dat geen (vracht)auto er doorheen durft. Dat kennen we niet; niets houdt hen immers tegen, daar hebben we sterke staaltjes van gezien.... Jan heeft een tactisch plan: tassen van de fiets, fiets eroverheen tillen (enkele tientallen meters breed) en daarna de tassen naar de overkant. Briljant idee, tot hij de eerste stap in de blubber zet..... Tot over zijn enkels erin en muurvast: de modder zuigt en trekt alsof het een moeras is. Nu beginnen we te begrijpen waarom de anders zo onverschrokken chauffeurs zich niet in deze prut wagen. Een aantal jonge kerels waagt zich er wel in. We zien nog niet hoe ze hier weer een begaanbare weg zouden kunnen maken, want zo'n modderlawine neemt alles met zich mee wat hij op zijn pad tegenkomt: stenen, rotsblokken, bomen.... De mannen zijn echter zeer ervaren in het oplossen van dit probleem. Grote keien worden met de hand versleept, zodat er 2 sporen door de modder ontstaan, waar een auto doorheen zou kunnen, zonder het risico op een rots tot stilstand te komen. Wie durft het eerst? Een fourwheeldrive heeft wel zin in het avontuur en stort zich in het modderbad. Met heel veel moeite bereikt hij de overkant, 2 sporen achterlatend, waar nu de vrachtauto's gebruik van maken. Grote trucs met trailer volgen; de trailer lijkt soms schuin achter de truc door de modder mee naar beneden getrokken te worden, maar hij haalt het ook! We hebben onze tactiek aangepast; eerst de zware vrachtauto's erdoor, en dan wij er strak achteraan, zodat we gebruik kunnen maken van de sporen voordat ze weer dichtslibben. Dit eerste gevecht 'winnen' we, we zijn aan de overkant. Hetzelfde tafereel herhaalt zich vandaag nog een aantal keer. Overal is de berg door de overvloedige regenval naar beneden gekomen. Er worden aanpassingen gemaakt waardoor er min of meer doorwaadbare plaatsen ontstaan. Auto's kunnen er 1 voor 1 in 1 richting kruipend doorheen. We passeren kilometerslange files van vooral vrachtauto's en het lukt ons telkens fietsend door de smalle blubbersporen en vaak tientallen centimeters modderwater aan de overkant te komen. Taxichauffeurs die ons terugwijzen met het idee: 'daar komen jullie niet doorheen', krijgen ongelijk. Aan het eind van de dag zijn we net zo onverschrokken als de stoerste truckers: we hebben het gehaald! Zodra het stopt met regenen verandert het modderbad in een zandstorm. Stofhappen en zandslikken; onze gezichten zijn prachtig getekend door een dag die begon met kou, mist en regen op ruim 4400 meter hoogte en die 2000 meter lager en 122 kilometer verder eindigt met modder, water, stof en …..zon en warmte.

HUANUCO - HUARAZ
Huanuco zou het meest ideale klimaat van Peru hebben. We genieten een aantal dagen van stralend mooi weer en strakblauwe luchten, voor we verder trekken op weg naar Huaraz. We weten niet wat we tegen zullen komen; we houden er rekening mee dat we een aantal keer in de tent zullen moeten overnachten. Geen probleem met dit weer...Wat we dan nog niet weten is dat Huanuco een tropisch microklimaat lijkt te hebben dat nauwelijks verder reikt dan haar stadsgrenzen.
De overvloedige regenval maakt het kamperen niet tot een aanlokkelijke optie. De dorpjes onderweg ogen bijzonder armoedig, hebben nauwelijks iets te bieden en al helemaal geen onderdak. De weg is slecht; steeds vaker zonder asfalt en grote delen gaan door water en blubber. Steile afgronden waarin op steeds meer plekken een groot deel van de weg is verdwenen. We zien alleen maar af een toe een taxi, die in Nederland als wrak van de weg gehaald zou worden. Voor het eerst zijn er op één dag meerdere mensen, die nogal dwingend hun hand ophouden wanneer we langs fietsen. Kinderen hebben de weg met stenen geblokkeerd en vragen ons geld, waarop ze aan de fiets van Jan gaan hangen wanneer die doorrijdt. Ook de honden lijken hier agressiever; hele roedels omringen ons en hangen blaffend en grommend aan onze fietstassen. Geen hond die ze tot de orde roept.

HOTEL OP STELTEN
'Waar gaan jullie heen?'. Twee politiemannen houden ons staande. 'Naar het hotel 3 km verderop', zeggen we vol overtuiging. 'Doorfietsen en opschieten, het is zo donker!'. We stampen verder, de laatste 100 van de 2100 hoogtemeters van vandaag. Opschieten is gemakkelijker gezegd, dan gedaan op bijna 4000 m... We houden ons vast aan het idee dat er over 3 km een slaapgelegenheid is. Dat was toch wat de groep mannen ons een half uur geleden verzekerde? Ze hebben het gezellig daar samen op straat. Zondag, één dag vrij, dus samen drinken! En daar passen 2 gringo's goed bij! Het bier kunnen we nog afslaan, maar als samen op de foto hun plezier vergroot, willen we best nog even afstappen. Met uitbundige schouderkloppen, handschudden en kussen beladen gaan we verder, nadat ze ons nog eens verzekerd hebben dat er over 1, 4 of 14 km een hotel is. Afstand, zeker voor de fiets, is een betrekkelijk begrip.... En ook het wel of niet aanwezig zijn van waar we naar vragen, is altijd een verrassing. Deze keer klopt het! In het kleine dorp zien we geen enkele aanwijzing dat er een onderkomen zou zijn, maar dat zegt niets. We vragen 'Is hier een hotel?'. Uit de huisjes, hutten en schuren komt een aantal dorpsbewoners behulpzaam naar ons toe. 'Hotel, hotel, hotel', wordt naar 'boven' geroepen. Uit een pastelgroen geverfde schuur op de bergwand komt een man aanlopen, de 'hoteleigenaar'. We kijken zoekend rond hoe we bij de schuur-hotel kunnen komen met onze fiets en bagage. Een pad er naar toe? Nee, die is er niet. De fietsen gaan achter slot en grendel in de 'winkel' beneden aan de straat. Voor we het weten, hebben 7 behulpzame handen onze tassen te pakken, gooien ze het gewicht over hun schouder op de rug en dartelen de bijbehorende voeten naar boven, voor ons uit een pad wijzend door het natte gras, tussen de geulen, mest en waterplassen door. De 8e hand van een 18-jarig meisje is even niet beschikbaar voor een tas; die is voor het ondertussen voeden van haar 5 maanden oude baby... De vader van deze meiden veegt nog even netjes de schapenkeutels uit onze 'hotelkamer' en bedrijvig maakt hij ons bed op. Een smal bed, waar Jan tot de kuiten in past. Ons matras is van een aantal opgevouwen dekens, met een stuk karton eronder. Een deken, zwaar van vocht en we-willen-niet-weten-wat-nog-meer, ligt er op. We zijn erg blij met dit onderkomen! Vol nieuwsgierigheid verdringen vader, de 4 meiden en 2 toegesnelde buurjongetjes zich in de lage deuropening als we 'geïnstalleerd' zijn. De één onbevangen, de ander verlegen, wachten ze af wat die vreemdelingen nu zullen doen. Ze vinden het volstrekt normaal wanneer Marike zich van haar sportkleding ontdoet om zich zo goed en zo kwaad als het gaat wat op te frissen met een babydoekje (water en toilet zijn er niet). Het contact is aandoenlijk; hun belangstelling groot. De jonge moeder bestudeert het Spaans woordenboek intensief en zo hebben we toch een 'gesprek'. Pas als we zelf na een uur nadrukkelijk 'Hasta mañana' zeggen, kunnen we de deur sluiten. We eten onze laatste broodjes, leggen onze fleecedeken en donsslaapzak op het bed en slapen heerlijk in dit 1 kamer 'hotel'. We zijn helemaal in de wolken met dit onderkomen op hoog niveau!

SAMEN
Van Cusco naar Huaraz, 1400 km op en neer, tussen 2000 en 4500 meter. Dit was het traject waarvan we op voorhand niet wisten of dit (letterlijk en figuurlijk) te hoog gegrepen zou zijn voor ons. Er was maar één manier om daar achter te komen: doen! We hebben het gedaan, dus we kunnen het. Daarachter ligt een prachtige conclusie: onze kracht is gebaseerd op het samen doen en samen ervaren.
En de beloning is groot: we ervaren Peru in heel veel facetten tot op het bot, we ontmoeten, we mogen er zijn, we mogen aansluiten en invoegen, we zien de pracht, het plezier, maar ook de triestheid van dit land. We zien de kracht van mensen onder vaak moeilijke omstandigheden. We zien levensvreugde waar je het niet zou verwachten. We komen onszelf tegen en de ander, waardevolle ontmoetingen, die ons vaak veel leren over het ik, het jij en het wij. Meerdere Peruanen maakten ons duidelijk dat er één God is, die ons allemaal geschapen heeft, waarmee hij maar wil zeggen: we zijn allemaal gelijk en jij bent dus welkom als mijn gelijke. Wij horen hier de prachtige profane vertaling van Thé Lau: “Iedereen is van de wereld, de wereld is van iedereen!”.